साक्षरता एक आधारभूत मानव अधिकार हो र यो व्यक्तिगत, सामाजिक र आर्थिक विकासको महत्वपूर्ण आधारशिला हो। यसले नागरिकको जीवनस्तरमा सुधार ल्याउनुका साथै राष्ट्रिय विकासमा पनि प्रत्यक्ष योगदान पुर्याउँछ। यस खण्डमा गढवा गाउँपालिकाको विभिन्न वडाहरूमा नागरिकहरूको साक्षरताको अवस्थाको विश्लेषण प्रस्तुत गरिएको छ।
गढवा गाउँपालिकामा कुल ४७,९२९ जनसंख्यामध्ये७९.२०% अर्थात् ३७,९६०जनाले पढ्न र लेख्न जान्दछन्, ०.४६% अर्थात् २१९ जनाले पढ्न मात्र जान्दछन्, र२०.३४% अर्थात् ९,७५०जना निरक्षर रहेका छन्।
गढवा गाउँपालिकामा साक्षरताको अवस्थाको वितरण निम्नानुसार रहेको छ:
कुल जनसंख्या: ४७,९२९
| क्र.सं. | साक्षरताको अवस्था | जनसंख्या | प्रतिशत |
|---|---|---|---|
| १ | पढ्न र लेख्न जान्ने | ३७,९६० | ७९.२०% |
| २ | पढ्न मात्र जान्ने | २१९ | ०.४६% |
| ३ | निरक्षर | ९,७५० | २०.३४% |
| जम्मा | ४७,९२९ | १००.००% | |
वडा अनुसार विभिन्न साक्षरताको अवस्थाको वितरण
विभिन्न वडाहरूमा साक्षर र निरक्षर जनसंख्याको तुलना
वडा अनुसार साक्षरताको विस्तृत विश्लेषण
| वडा नं. | जम्मा जनसंख्या | पढ्न र लेख्न जान्ने | पढ्न मात्र जान्ने | निरक्षर | साक्षरता दर |
|---|---|---|---|---|---|
| वडा ८ | ८७३ | ७६० (८७.०६%) | ० (०.००%) | ११३ (१२.९४%) | ८७.०६% |
| वडा ३ | ५,७८४ | ४,७२२ (८१.६४%) | ३४ (०.५९%) | १,०२८ (१७.७७%) | ८२.२३% |
| वडा ४ | ६,१५१ | ४,९८९ (८१.११%) | ५ (०.०८%) | १,१५७ (१८.८१%) | ८१.१९% |
| वडा २ | ५,८२४ | ४,६१४ (७९.२२%) | १०३ (१.७७%) | १,१०७ (१९.०१%) | ८०.९९% |
| वडा ६ | ८,०६९ | ६,४०९ (७९.४३%) | ३६ (०.४५%) | १,६२४ (२०.१३%) | ७९.८७% |
| वडा ५ | ७,१६८ | ५,६८४ (७९.३०%) | ११ (०.१५%) | १,४७३ (२०.५५%) | ७९.४५% |
| वडा १ | ७,७७५ | ६,१३० (७८.८४%) | २१ (०.२७%) | १,६२४ (२०.८९%) | ७९.११% |
| वडा ७ | ६,२८५ | ४,६५२ (७४.०२%) | ९ (०.१४%) | १,६२४ (२५.८४%) | ७४.१६% |
| पालिका जम्मा | ४७,९२९ | ३७,९६० (७९.२०%) | २१९ (०.४६%) | ९,७५० (२०.३४%) | ७९.६६% |
कुल जनसंख्या: ७,७७५
कुल जनसंख्या: ५,८२४
कुल जनसंख्या: ५,७८४
कुल जनसंख्या: ६,१५१
कुल जनसंख्या: ७,१६८
कुल जनसंख्या: ८,०६९
कुल जनसंख्या: ६,२८५
कुल जनसंख्या: ८७३
गढवा गाउँपालिकामा साक्षरताको अवस्थाको विश्लेषण गर्दा, समग्रमा७९.६६% जनसंख्या साक्षर रहेका छन्, जसमध्ये ७९.२०% ले पढ्न र लेख्न जान्दछन्। वडागत रूपमा हेर्दा वडा नं. ८ मा सबैभन्दा राम्रो साक्षरता दर ८७.०६% रहेको छ।
७९.२०%
३७,९६० जना(37,960 people)
०.४६%
२१९ जना(219 people)
२०.३४%
९,७५० जना(9,750 people)
वडा ८
साक्षरता दर: ८७.०६%87.06% literacy rate
वडा ७
निरक्षर दर: २५.८४%25.84% illiteracy rate
यस वडामा १,६२४ जना (कुल ६,२८५ मध्ये) निरक्षर छन्। साक्षरता अभियानको लागि यस वडामा विशेष कार्यक्रम सञ्चालन गर्नुपर्ने देखिन्छ।
उच्च स्तर
•सूचकाङ्क विवरण: साक्षरताको यो सूचकाङ्क पढ्न लेख्न जान्ने, पढ्न मात्र जान्ने, र निरक्षर जनसंख्याको भारित औसतमा आधारित छ।
•व्याख्या: ७९.४अंकले उच्च स्तरको साक्षरता दर्शाउँछ। यसमा सुधारका लागि साक्षरता अभियान तथा शिक्षा विस्तारका कार्यक्रमहरू आवश्यक छन्।
गढवा गाउँपालिकामा साक्षरताको अवस्थाको तथ्याङ्क विश्लेषणबाट निम्न रणनीतिहरू अवलम्बन गर्न सकिन्छ:
यसरी गढवा गाउँपालिकामा साक्षरताको अवस्थाको विश्लेषणले पालिकामा शैक्षिक विकासको अवस्था र भविष्यको शैक्षिक नीति निर्माणमा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्दछ। यसका लागि वडागत विशेषताहरूलाई ध्यानमा राखी शिक्षा क्षेत्रको विस्तारका कार्यक्रमहरू तर्जुमा गर्नु आवश्यक देखिन्छ।