विद्यालय छाड्नुका कारणहरू र त्यसले समग्र शैक्षिक प्रणालीमा पार्ने प्रभावको अध्ययन एक महत्वपूर्ण पक्ष हो। विद्यालय छाड्नुका विभिन्न सामाजिक, आर्थिक र शैक्षिक कारणहरू हुन सक्छन् जुन समग्र शिक्षा प्रणालीको सुधारका लागि महत्वपूर्ण छन्। यस खण्डमा गढवा गाउँपालिकाको विभिन्न वडाहरूमा विद्यालय छाड्नुका कारणहरूको विश्लेषण प्रस्तुत गरिएको छ।
गढवा गाउँपालिकामा कुल ६,३०८ विद्यार्थीहरूले विविध कारणहरूले विद्यालय छोडेका छन्, जसमध्ये ३३.०८% आर्थिक सम्बन्धी,१८.४८% शिक्षा सम्बन्धी, र३४.५८% सामाजिक कारणहरूले गर्दा विद्यालय छाडेका छन्।
गढवा गाउँपालिकामा विद्यालय छाड्ने कारणहरूको वितरण निम्नानुसार रहेको छ:
कुल विद्यालय छाड्नेहरू: ६,३०८
| क्र.सं. | विद्यालय छाड्ने कारण | जनसंख्या | प्रतिशत |
|---|---|---|---|
| १ | आर्थिक कारण | २,०८७ | ३३.०८% |
| २ | शैक्षिक कारण | १,१६६ | १८.४८% |
| ३ | सामाजिक कारण | २,१८१ | ३४.५८% |
| ४ | अन्य कारण | ८७४ | १३.८६% |
| जम्मा | ६,३०८ | १००.००% | |
वडा अनुसार विभिन्न कारणले विद्यालय छाड्नेहरूको वितरण
विभिन्न वडाहरूमा आर्थिक कारण विद्यालय छाड्नेहरूको तुलना
वडा अनुसार विद्यालय छाड्ने कारणहरूको विस्तृत विश्लेषण
| वडा नं. | जम्मा विद्यालय छाड्नेहरू | आर्थिक कारण | शैक्षिक कारण | सामाजिक कारण | अन्य कारण |
|---|---|---|---|---|---|
| वडा १ | १,२४८ | ३८४ (३०.७७%) | ३६५ (२९.२५%) | ३२२ (२५.८०%) | १७७ (१४.१८%) |
| वडा २ | ७५७ | १४८ (१९.५५%) | ९३ (१२.२९%) | २८५ (३७.६५%) | २३१ (३०.५२%) |
| वडा ३ | ७८८ | २३८ (३०.२०%) | १३१ (१६.६२%) | ३२४ (४१.१२%) | ९५ (१२.०६%) |
| वडा ४ | ७७६ | १८३ (२३.५८%) | १३९ (१७.९१%) | ३२२ (४१.४९%) | १३२ (१७.०१%) |
| वडा ५ | ९१४ | ३४१ (३७.३१%) | २७५ (३०.०९%) | २५६ (२८.०१%) | ४२ (४.६०%) |
| वडा ६ | १,००७ | ४०० (३९.७२%) | १२९ (१२.८१%) | ३३४ (३३.१७%) | १४४ (१४.३०%) |
| वडा ७ | ७०१ | ३७१ (५२.९२%) | ७ (१.००%) | २७१ (३८.६६%) | ५२ (७.४२%) |
| वडा ८ | ११७ | २२ (१८.८०%) | २७ (२३.०८%) | ६७ (५७.२६%) | १ (०.८५%) |
| पालिका जम्मा | ६,३०८ | २,०८७ (३३.०८%) | १,१६६ (१८.४८%) | २,१८१ (३४.५८%) | ८७४ (१३.८६%) |
कुल विद्यालय छाड्नेहरू: १,२४८
कुल विद्यालय छाड्नेहरू: ७५७
कुल विद्यालय छाड्नेहरू: ७८८
कुल विद्यालय छाड्नेहरू: ७७६
कुल विद्यालय छाड्नेहरू: ९१४
कुल विद्यालय छाड्नेहरू: १,००७
कुल विद्यालय छाड्नेहरू: ७०१
कुल विद्यालय छाड्नेहरू: ११७
गढवा गाउँपालिकामा विद्यालय छाड्ने कारणहरूको विश्लेषण गर्दा, समग्रमा३३.०८% जनसंख्याले आर्थिक सम्बन्धी कारणले विद्यालय छोडेका छन्। वडागत रूपमा हेर्दा वडा नं. ७ मा सबैभन्दा बढी ५२.९२% जनसंख्याले आर्थिक कारणले विद्यालय छोडेका छन्।
३३.०८%
२,०८७ जना(2,087 people)
१८.४८%
१,१६६ जना(1,166 people)
३४.५८%
२,१८१ जना(2,181 people)
१३.८६%
८७४ जना(874 people)
वडा ७
आर्थिक कारणले छाड्ने दर: ५२.९२%52.92% economic-related dropout rate
यस वडामा आर्थिक कारण विद्यालय छाड्नेको प्रतिशत सबैभन्दा बढी रहेको छ, जुन पालिकाको औसतभन्दा १९.८४% ले उच्च छ।
यसले यस वडामा आर्थिक अवसर वा आर्थिक बाध्यताका कारण विद्यार्थीहरू विद्यालय छाड्न बाध्य भएको संकेत गर्दछ।
वडा ८
आर्थिक कारणले छाड्ने दर: १८.८०%18.80% economic-related dropout rate
यस वडामा रोजगारीका कारण विद्यालय छाड्नेको दर न्यून रहेको छ, जसले यहाँ शैक्षिक संस्थाहरूले विद्यार्थीहरूलाई राम्रोसँग टिकाइराख्न सफल भएको देखाउँछ। यस वडाको शैक्षिक प्रतिधारण रणनीति अन्य वडाहरूमा पनि लागू गर्न सकिन्छ।
उत्तम स्तर
•सूचकाङ्क विवरण: शैक्षिक प्रतिधारण सूचकाङ्क विभिन्न कारणहरूको भारित औसतमा आधारित छ, जसमा रोजगारी सम्बन्धी कारणहरूलाई बढी भार दिइएको छ।
•व्याख्या: ७९.९ अंकले उत्तम शैक्षिक प्रतिधारण दर्शाउँछ। यसमा सुधारका लागि विद्यालय छाड्ने कारणहरूको सम्बोधन गर्ने कार्यक्रमहरू आवश्यक छन्।
गढवा गाउँपालिकामा विद्यालय छाड्ने कारणहरूको तथ्याङ्क विश्लेषणबाट निम्न रणनीतिहरू अवलम्बन गर्न सकिन्छ:
यसरी गढवा गाउँपालिकामा विद्यालय छाड्ने कारणहरूको विश्लेषणले पालिकामा शैक्षिक नीति निर्माण र कार्यक्रम तर्जुमा गर्न महत्वपूर्ण भूमिका खेल्दछ। विद्यालय छाड्ने दर घटाउन र विद्यार्थी संरक्षण गर्नका लागि वडागत आवश्यकता र विशेषताहरूलाई ध्यानमा राखी विशेष कार्यक्रमहरू सञ्चालन गर्नुपर्ने देखिन्छ।