फोहोरमैला व्यवस्थापन - गढवा गाउँपालिका (Solid Waste Management - Khajura Rural Municipality)

गढवा गाउँपालिकामा फोहोरमैला व्यवस्थापनको अवस्था

परिचय

फोहोरमैला व्यवस्थापनको अवस्था वातावरणीय स्वच्छता, सार्वजनिक स्वास्थ्य र समग्र जीवनस्तरको एक महत्वपूर्ण निर्धारक हो। यस खण्डमा गढवा गाउँपालिकाको विभिन्न वडाहरूमा फोहोरमैला व्यवस्थापन विधिहरूको प्रयोग र वितरणको विश्लेषण प्रस्तुत गरिएको छ।

गढवा गाउँपालिकामा कुल १०,३६६ घरधुरीहरू मध्ये १.९४% ले घरमै फोहोर संकलन, ४६.९८% ले जलाउने, ५.६४% ले नदीमा बिसर्जनजस्ता विधिहरू अपनाउँछन्।

फोहोरमैला व्यवस्थापनको वितरण

गढवा गाउँपालिकामा फोहोरमैला व्यवस्थापनको वितरण निम्नानुसार रहेको छ:

फोहोरमैला व्यवस्थापन विधि अनुसार घरधुरी वितरण

कुल घरधुरी: १०,३६६

पाई चार्ट

तालिका

क्र.सं.फोहोरमैला व्यवस्थापन विधिघरधुरीप्रतिशत
आफ्नै घर कम्पाउण्ड भित्र४,८७०४६.९८%
कम्पोष्ट मल बनाउने१,०५०१०.१३%
आफ्नै घर कम्पाउण्ड भित्र२,१५१२०.७५%
घरमा नै लिन आउँछ२०११.९४%
नदी वा खोल्सामा५८५५.६४%
सडक/सार्वजनिक स्थलमा३५०.३४%
फोहर थुपार्ने ठाउँमा/क्यानमा१,४७४१४.२२%
जम्मा१०,३६६१००.००%

फोहोरमैला व्यवस्थापन विधि विवरण

आफ्नै घर कम्पाउण्ड भित्र४६.९८%
कम्पोष्ट मल बनाउने१०.१३%
आफ्नै घर कम्पाउण्ड भित्र२०.७५%
घरमा नै लिन आउँछ१.९४%
नदी वा खोल्सामा५.६४%
सडक/सार्वजनिक स्थलमा०.३४%
फोहर थुपार्ने ठाउँमा/क्यानमा१४.२२%

वडा अनुसार फोहोरमैला व्यवस्थापन

वडा अनुसार विभिन्न फोहोरमैला व्यवस्थापन विधिहरू प्रयोग गर्ने घरधुरीहरूको वितरण

वडागत घरमै फोहोर संकलन दर

विभिन्न वडाहरूमा घरमै फोहोर संकलन विधि प्रयोग गर्ने घरधुरीहरूको तुलना

वडागत फोहोरमैला व्यवस्थापनको विश्लेषण

वडा अनुसार फोहोरमैला व्यवस्थापन विधिहरूको विस्तृत विश्लेषण

वडा नं.जम्मा घरधुरीघरमा नै लिन आउँछफोहर थुपार्ने ठाउँमा/क्यानमाआफ्नै घर कम्पाउण्ड भित्रआफ्नै घर कम्पाउण्ड भित्रनदी वा खोल्सामासडक/सार्वजनिक स्थलमाकम्पोष्ट मल बनाउनेअन्य
वडा १,७३५
(०.१२%)
५७
(३.२९%)
१,४९८
(८६.३४%)
१,४९८
(८६.३४%)
१०६
(६.११%)
(०.३५%)
६६
(३.८०%)
(०.००%)
वडा १,२०१
(०.००%)
२९३
(२४.४०%)
७५६
(६२.९५%)
७५६
(६२.९५%)
३७
(३.०८%)
(०.०८%)
११४
(९.४९%)
(०.००%)
वडा १,२९४
(०.००%)
५५
(४.२५%)
८८९
(६८.७०%)
८८९
(६८.७०%)
२१६
(१६.६९%)
(०.०८%)
१३३
(१०.२८%)
(०.००%)
वडा १,३००
(०.००%)
१५
(१.१५%)
१,१९०
(९१.५४%)
१,१९०
(९१.५४%)
५१
(३.९२%)
(०.६९%)
३५
(२.६९%)
(०.००%)
वडा १,५२२
(०.०७%)
७४
(४.८६%)
१,२४५
(८१.८०%)
१,२४५
(८१.८०%)
५०
(३.२९%)
(०.००%)
१५२
(९.९९%)
(०.००%)
वडा १,७६११९२
(१०.९०%)
२३४
(१३.२९%)
१,११३
(६३.२०%)
१,११३
(६३.२०%)
५९
(३.३५%)
१८
(१.०२%)
१४५
(८.२३%)
(०.००%)
वडा १,३५७
(०.४४%)
६७६
(४९.८२%)
२७०
(१९.९०%)
२७०
(१९.९०%)
(०.००%)
(०.००%)
४०५
(२९.८५%)
(०.००%)
वडा १९६
(०.००%)
७०
(३५.७१%)
६०
(३०.६१%)
६०
(३०.६१%)
६६
(३३.६७%)
(०.००%)
(०.००%)
(०.००%)
पालिका जम्मा१०,३६६२०१
(१.९४%)
१,४७४
(१४.२२%)
४,८७०
(४६.९८%)
२,१५१
(२०.७५%)
५८५
(५.६४%)
३५
(०.३४%)
१,०५०
(१०.१३%)
(०.००%)

वडागत फोहोरमैला व्यवस्थापनको वितरण

वडा १

कुल घरधुरी: १,७३५

घरमा नै लिन आउँ...०.१%
फोहर थुपार्ने ठ...३.३%
आफ्नै घर कम्पाउ...८६.३%
आफ्नै घर कम्पाउ...८६.३%
नदी वा खोल्सामा६.१%
सडक/सार्वजनिक स...०.३%
कम्पोष्ट मल बना...३.८%

वडा २

कुल घरधुरी: १,२०१

फोहर थुपार्ने ठ...२४.४%
आफ्नै घर कम्पाउ...६२.९%
आफ्नै घर कम्पाउ...६२.९%
नदी वा खोल्सामा३.१%
सडक/सार्वजनिक स...०.१%
कम्पोष्ट मल बना...९.५%

वडा ३

कुल घरधुरी: १,२९४

फोहर थुपार्ने ठ...४.३%
आफ्नै घर कम्पाउ...६८.७%
आफ्नै घर कम्पाउ...६८.७%
नदी वा खोल्सामा१६.७%
सडक/सार्वजनिक स...०.१%
कम्पोष्ट मल बना...१०.३%

वडा ४

कुल घरधुरी: १,३००

फोहर थुपार्ने ठ...१.२%
आफ्नै घर कम्पाउ...९१.५%
आफ्नै घर कम्पाउ...९१.५%
नदी वा खोल्सामा३.९%
सडक/सार्वजनिक स...०.७%
कम्पोष्ट मल बना...२.७%

वडा ५

कुल घरधुरी: १,५२२

घरमा नै लिन आउँ...०.१%
फोहर थुपार्ने ठ...४.९%
आफ्नै घर कम्पाउ...८१.८%
आफ्नै घर कम्पाउ...८१.८%
नदी वा खोल्सामा३.३%
कम्पोष्ट मल बना...१०.०%

वडा ६

कुल घरधुरी: १,७६१

घरमा नै लिन आउँ...१०.९%
फोहर थुपार्ने ठ...१३.३%
आफ्नै घर कम्पाउ...६३.२%
आफ्नै घर कम्पाउ...६३.२%
नदी वा खोल्सामा३.४%
सडक/सार्वजनिक स...१.०%
कम्पोष्ट मल बना...८.२%

वडा ७

कुल घरधुरी: १,३५७

घरमा नै लिन आउँ...०.४%
फोहर थुपार्ने ठ...४९.८%
आफ्नै घर कम्पाउ...१९.९%
आफ्नै घर कम्पाउ...१९.९%
कम्पोष्ट मल बना...२९.८%

वडा ८

कुल घरधुरी: १९६

फोहर थुपार्ने ठ...३५.७%
आफ्नै घर कम्पाउ...३०.६%
आफ्नै घर कम्पाउ...३०.६%
नदी वा खोल्सामा३३.७%

फोहोरमैला व्यवस्थापनको विश्लेषण

गढवा गाउँपालिकामा फोहोरमैला व्यवस्थापनको विश्लेषण गर्दा, समग्रमा १.९४% घरधुरीले घरमै फोहोर संकलन विधि अपनाउँछन्।वडागत रूपमा हेर्दा वडा नं. मा सबैभन्दा बढी १०.९०% घरधुरीले घरमै फोहोर संकलन प्रणाली प्रयोग गर्दछन्।

आफ्नै घर कम्पाउण्ड भित्रBURNING

४६.९८%

४,८७० घरधुरी(4,870 households)

आफ्नै घर कम्पाउण्ड भित्रDIGGING

२०.७५%

२,१५१ घरधुरी(2,151 households)

फोहर थुपार्ने ठाउँमा/क्यानमाWASTE_COLLECTING_PLACE

१४.२२%

१,४७४ घरधुरी(1,474 households)

कम्पोष्ट मल बनाउनेCOMPOST_MANURE

१०.१३%

१,०५० घरधुरी(1,050 households)

फोहोरमैला व्यवस्थापनको विस्तृत विश्लेषणDetailed Solid Waste Management Analysis of Khajura

घरमै फोहोर संकलन बढी भएको वडाWard with Highest Home Waste Collection in Khajura Rural Municipality

वडा

घरमै संकलन दर: १०.९०%10.90% home collection rate

विशेषताहरू

यस वडामा घरमै फोहोर संकलन प्रणालीको पहुँच सबैभन्दा बढी रहेको छ, जुन पालिकाको औसतभन्दा ८.९६% ले उच्च छ।

यसले यस वडामा फोहोरमैला व्यवस्थापनको राम्रो संरचना र प्रभावकारी नीति रहेको संकेत गर्दछ।

घरमै फोहोर संकलन कम भएको वडाWard with Low Home Waste Collection in Khajura

वडा

घरमै संकलन दर: ०.००%0.00% home collection rate

सुधार आवश्यक क्षेत्र

यस वडामा घरमै फोहोर संकलन सेवा अत्यन्त कम रहेकाले फोहोर व्यवस्थापन सेवा विस्तार गर्नुपर्ने आवश्यकता देखिन्छ। यहाँ नदी वा सडकमा फोहोर फाल्ने प्रवृत्ति बढी हुन सक्ने जोखिम रहेको छ।

वातावरणीय प्रभाव सूचकाङ्क

४६.१

निम्न (Poor)

सूचकाङ्क विवरण: वातावरणीय प्रभाव सूचकाङ्क विभिन्न फोहोर व्यवस्थापन विधिहरूको भारित औसतमा आधारित छ, जसमा घरमै संकलन र कम्पोस्ट मल विधिलाई बढी भार दिइएको छ।

व्याख्या: ४६.१ अंकले निम्न (Poor) वातावरणीय प्रभाव दर्शाउँछ। सुधारका लागि अनुचित निष्कासन विधिहरू न्यूनीकरण गर्दै घरमै संकलन र वैज्ञानिक फोहोर व्यवस्थापन विधिहरू प्रवर्द्धन गर्नुपर्छ।

फोहोर व्यवस्थापन विधिहरूको विश्लेषण

सबैभन्दा बढी प्रयोग हुने विधिहरू
आफ्नै घर कम्पाउण्ड भित्र४६.९८%
आफ्नै घर कम्पाउण्ड भित्र२०.७५%
फोहर थुपार्ने ठाउँमा/क्यानमा१४.२२%
घरमै फोहोर संकलनको अवस्था
घरमै संकलन१.९४%

फोहोरमैला व्यवस्थापन सुधारका रणनीतिहरू

गढवा गाउँपालिकामा फोहोरमैला व्यवस्थापनको तथ्याङ्क विश्लेषणबाट निम्न रणनीतिहरू अवलम्बन गर्न सकिन्छ:

१.
घरमै फोहोर संकलन विस्तार: वडा नं. जस्ता कम घरमै फोहोर संकलन भएका वडाहरूमा घर-घरमा फोहोर संकलन सेवा विस्तार गर्ने।
२.
कम्पोस्ट मल प्रवर्द्धन कार्यक्रम: घरायसी स्तरमा जैविक फोहोरबाट कम्पोस्ट मल बनाउने तालिम र प्रविधि प्रदान गर्ने।
३.
अनुचित निष्कासन न्यूनीकरण अभियान: नदी, खोला र सार्वजनिक स्थलमा फोहोर फाल्ने प्रवृत्ति न्यूनीकरण गर्न जनचेतना कार्यक्रम सञ्चालन गर्ने।
४.
वडास्तरीय फोहोर व्यवस्थापन समिति: हरेक वडामा फोहोर व्यवस्थापन समिति गठन गरी सामुदायिक स्तरमा फोहोर व्यवस्थापन प्रणाली बिकास गर्ने।
५.
फोहोर छुट्याउने अभियान: घरधुरी स्तरमा फोहोर छुट्याउने अभ्यास (जैविक, अजैविक र पुनः प्रयोग योग्य) शुरू गर्न प्रोत्साहन र अभियान सञ्चालन गर्ने।

यसरी गढवा गाउँपालिकामा फोहोरमैला व्यवस्थापनको विश्लेषणले पालिकामा फोहोरमैला व्यवस्थापन नीति निर्माण र कार्यक्रम तर्जुमा गर्न महत्वपूर्ण भूमिका खेल्दछ। वडागत आवश्यकता र विशेषताहरूलाई ध्यानमा राखी दिगो फोहोरमैला व्यवस्थापन प्रणाली स्थापना गर्न विशेष कार्यक्रमहरू सञ्चालन गर्नुपर्ने देखिन्छ।